Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Zabrzu powstała wiosną 1950 roku jako Filharmonia Górnicza Związku Zawodowego Górników.

Początkowo zasadniczym celem działalności nowo powstałego zespołu symfonicznego było propagowanie i popularyzacja muzyki - w najszerszym tego słowa znaczenia - wśród klasy robotniczej śląskich zakładów. Drugim nurtem działalności - szczególnie pielęgnowanym do dziś, jest akcja koncertów dla dzieci i młodzieży ze specjalnie przygotowanymi programami.

Pierwsze lata działalności orkiestry to przede wszystkim prezentacje muzyki lżejszego gatunku - operowej, operetkowej, rozrywkowej oraz popularnych utworów z "klasyki". Z biegiem czasu profil zespołu zaczął się zmieniać w kierunku programów typu filharmonicznego, który to styl pracy orkiestra obecnie reprezentuje w stopniu wysoce profesjonalnym. Potwierdzeniem tego faktu mogą być programy koncertów, ale przede wszystkim nazwiska solistów krajowych i zagranicznych. Ogromna praca muzyków oraz jej efekty zostały w połowie lat 80. dostrzeżone u władz. Zniknął tytuł "Filharmonia Górnicza", a w zamian zespół otrzymał nazwę Państwowej Filharmonii, co było wyrazem uznania jej osiągnięć.

W ponad 50-letniej działalności Orkiestry koncertowali z nią najwybitniejsi artyści z kraju i zagranicy: Wiesław Ochman, Andrzej Hiolski, Zdzisław Donat, Grażyna Brodzińska, Bogna Sokorska, Paulos Raptis, Bernard Ładysz, Romuald Tesarowicz, Piotr Paleczny, Krystian Zimerman, Krzysztof Jabłoński, Waldemar Malicki, Halina Czerny-Stefańska, Ewa Pobłocka, Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jakowicz, Bartłomiej Nizioł, Wanda Wiłkomirska, Kaja Danczowska, Grzegorz Fitelberg, Karol Stryja, Jerzy Katlewicz, Wojciech Michniewski, Jerzy Salwarowski, Marek Pijarowski, Laszlo Baranyay (Węgry), Iyrkki Myllarinen (Finlandia), Tsung Yeh, Adam Rosembloom, Lance Friedel (USA), Takako Takahashi, Shiro Hatae (Japonia), Ernest Werner Seiler, Benno Schollum (Austria), Marco Capelli, Ciro di Giovanni (Włochy), Tai Wai Li (Chiny), Iwan Iwanow, Kałudi Kałudow, Bożydar Nikołow (Bułgaria), Galina Wernygora (Ukraina) i wielu innych.

Obok wszystkich ważniejszych estrad koncertowych w kraju, orkiestra Filharmonii Zabrzańskiej kilkakrotnie koncertowała w Rosji, Słowacji, na Węgrzech, Czechach, Niemczech i Japonii. Uczestniczyła w międzynarodowych festiwalach, m.in. "Gaude Mater" w Częstochowie, Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy, Festiwalu im. Krystyny Jamroz w Busku-Zdroju, Śląskiej Trybunie Kompozytorów w Katowicach, Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach i innych.

Orkiestra nagrała dwie płyty CD oraz zarejestrowała dwa archiwalne programy dla TVP - z udziałem Piotra Palecznego oraz Trzech Polskich Tenorów (Adam Zdunikowski, Dariusz Stachura, Bogusław Morka).

Repertuar orkiestry preferuje utwory epoki klasycyzmu i wczesnego romantyzmu, chętnie sięgają także po dzieła współczesne - szczególnie kompozytorów szkoły śląskiej. W stałych cyklach prezentowane są estradowe wykonania oper i operetek. W stałym repertuarze jest klika różnych programów z muzyką popularną, filmową, jazzową, musicalową i rozrywkową. W sezonie artystycznym zespół przygotowuje około 20 programów symfonicznych, 5 oratoryjnych, kilka rozrywkowych oraz 10 osobnych programów cyklicznych dla dzieci i młodzieży.